EMO Mersin Şube 13. Dönem Yön. Kur. Adına Yönetim Kurulu Başkanı Doç . Dr. Alkan Alkaya, yaptığı yazılı basın açıklamasında son günlerde kesilen elektrikleri gündemine aldı.

Başkan Alkaya, “Son dönemlerde sık yaşanan elektrik kesintileri kent gündeminde tartışmalara neden olmaktadır. Mevsim normallerinin üzerinde yaşanan hava sıcaklıkları nedeni ile elektrik kesintileri günlük hayatın akışını olumsuz etkilemektedir.

Konuya açıklık getirmek ve kamuoyunu bilgilendirmek adına Elektrik Mühendisleri Odası Mersin Şubesi Yönetimi olarak Elektrik Dağıtım Şebekesinin işletmecisi olan Toroslar EDAŞ ve İletim Sistemi İşletmecisi olan TEİAŞ’ ın paylaştığı veriler incelenmiştir.

İncelenen verilere göre : Bir önceki yılın 24 Temmuz günü ile 2023 yılının 24 Temmuz tarihinde gerçekleşen enerji tüketimleri kıyaslandığında, tüketimin en çok arttığı iller %40 ile Mersin, %34,3 ile Adana, %50,5 ile Kilis ve %45,8 ile Osmaniye olmuştur.  2022 yılı ile kıyaslandığında ortalama %30 u bulan elektrik tüketimi artışı olduğu gözlenmektedir.

İçinde bulunduğumuz dönemde yaşanan aşırı sıcaklar nedeni ile Mesken ve Ticarethane tüketimleri iklimlendirme araçlarının fazla kullanıldığı ve bu durumun elektrik tüketimlerini arttırdığı bilinen bir gerçektir. Aynı zamanda 6 Şubat günü yaşanan deprem felaketi nedeni ile çevre illerden Resmî kurumların açıkladığı rakamlara göre 400 bin civarında insanımız kentimize gelmiştir. Öncesinde ise Suriye Savaşı ve Rusya-Ukrayna Savaşı nedeni ile zaten göç alan bir durumda olduğumuzu hatırlamak gerekir.

Kent nüfusunda yaşanan artış ve Mevsim normallerinin üzerinde seyreden hava sıcaklıkları Elektrik tüketimini arttırmakta ve sonuç olarak arızaların yaşanmasına neden olmaktadır. Görevli Dağıtım Şirketi (Enerjisa) mevzuat çerçevesinde yatırımlar yapmaya devam etse bile sonuç olarak kent hayatını olumsuz etkileyen bir tablo ile karşılaşmaktayız.

Yaşanan sorunları tek başına beceriksizlik veya yatırım yapılmaması gibi bir durumla açıklamak eksik kalacaktır. Kamu ve Özel sektör de yaşanan bütün hak kayıplarına rağmen Toroslar EDAŞ ve TEİAŞ çalışanı mühendis ve teknisyenlerin devam eden arızalar karşısında sürekli bir çaba içerisinde olduklarına eminiz. Bu durum meslektaşlarımız ve bütün enerji sektörü çalışanları için fazla mesai, iş stresi ve sorumluluk ortaya çıkarmakla birlikte mühendislik özlük haklarında hak ettikleri iyileştirmenin olması zorunluluğunu göstermektedir.

Elektrik Enerjisi talepleri karşılayacak şekilde depolanamadığı için dağıtımında arz&talep dengesinin anlık sağlanması gerekir. Bir Dağıtım şebekesinde arz edilen enerji miktarının üzerinde talep varsa kesintilerin olması kaçınılmazdır. Aynı zamanda alt yapı, arz edilen enerji miktarını taşıyamazsa arızaların ortaya çıkması kaçınılmazdır. Dağıtım Altyapısı aşırı sıcaklar, kış dönemlerinde oluşabilecek aşırı yağışlar göz önüne alınarak tasarlanmamış ise, gerekli yatırımlar yapılmamış ise arızaların olması kaçınılmazdır. İmar planları yapılırken veya sanayi bölgeleri açılırken enerji dağıtım altyapısı paralel bir şekilde planlanmaz ve bu durumlara göre altyapılar hazır hale getirilmez ise,  acil durumlarda (deprem vs. nedenleri ile oluşan göç gibi) oluşacak talep artışları öngörülmez ise sorunların yaşanması kaçınılmazdır.

Az Mühendislik Çok Enerji Çözüm mü?

Bir konutun güncel koşullara göre oluşabilecek enerji talebi veya binlerce kişinin çalıştığı bir sanayi tesisinin enerji talebinin hesaplanması aynı ciddiyetle bir mühendislik hizmetini gerektirir. Elektrik Dağıtım ve Üretim Sektörlerinde yaşanan özelleştirmeler sonucunda kamusal bir hizmet olan mühendislik mesleği maalesef ki şirketlerin yatırım-kar-zarar döngüsüne hapsedilmiştir. Yatırımların kar –zarar döngüsünden çıkartılıp kamusal hizmet olarak planlanması gerekmektedir.

Özel trafolarda oluşan arızaların Yüksek Gerilim İşletme Sorumlusu Mühendis kontrolü olmadan giderilmeye çalışılması da başka sorunların doğmasına neden olmaktadır. Özel Trafo işletmelerinde Yüksek Gerilim İşletme Sorumlusu Mühendis uygulamasının Dağıtım Şirketleri tarafından daha sıkı kontrol edilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla özel trafosu bulunan her işletmede Yüksek Gerilim Tesislerinde İşletme Sorumluluğu Yetkilendirme Belgesi bulunan bir Elektrik Mühendisi olması şarttır.

Meydana gelen aşırı sıcaklar/yağışlar küresel ısınmanın birer sonuçlarıdır. Ülkemizde Elektrik kurulu gücünün yaklaşık % 46 ’sı Kömür ve Doğalgaz kaynaklı fosil yakıtlardan oluşmaktadır. Daha fazla fosil yakıt daha fazla mevsim anormali olduğu unutulmamalıdır. Daha fazla mevsim anormali ise daha fazla enerji talebi demektir. Sanayi tesislerinden başlayarak Enerji Verimli Tesisler ve Enerji Verimli Konutlar dönemine geçilmesi gerekmektedir.”